آشنایی با گیاه اسطوخودوس
لاواندولا، اسطوقدوس، اسطوخدوس، سرده ای مشتمل از ۲۵ تا ۳۰ گونه مختلف از دسته گیاهان گلدار و از خانواده نعنائیان می باشد. اسطوخودوس گیاهی است چند ساله به شکل بوته کوچک به بلندی نیم متر خیلی پرشاخه، ساقه های آن ۴گوشه، برگ های آن دراز، متقابل، پوشیده از کرک سفید پنبه ای.
اسطوخودوس یا همان گلهای لاوندر گیاهی سرشار از خاصیت و فایده برای سلامتی بدن و زیبایی پوست است. گیاهی که امروز در بخش بهداشت و سلامت رویش مدیا قصد داریم همه چیز را در مورد فواید آن به شما بگوییم و شما را با روش های صحیح استفاده از آن آشنا کنیم.
اسطوخودوس گل های کوچک خوشه ای آبی یا قرمز سیر تا بنفش دارد و ارتفاعش در حدود ۳۰ تا ۶۰ سانتیمتر است. میوهٔ این گیاه ۴ فندقه ای است و هریک از آنان نیز پس از رسیدن، شکل بیضوی و رنگ قهوه ای شفاف پیدا می کند.
در سطح میوه ۳ زائده مشخص پیدا می شود. از کلیه قسمت های این گیاه مخصوصا شاخه های برگدار آن بوی قوی ولی مطبوع استشام می گردد. ظاهر زیبایی که گیاه پس از گل دادن پیدا می نماید باعث می شود در بعضی نواحی اقدام به پرورش آن به عنوان یک گیاه زینتی گردد.
قسمت مورد استفاده این گیاه سرشاخه های برگدار و گل دار آن است که علاوه بر مصارف درمانی، اسانس گیری به عمل می آید.نام های دیگر آن:خیر دشتی، شاهسپرم رومی، آنس الارواح، لاوند، ممسک الارواح، ضُرم، زغلیل، رزالذهب، خیری، خرام، خرامی، آلاله تلخ، گل لاوند، شاه اسپرم رومی می باشد.
تمام خواص دمنوش و روغن اسطوخودوس
گیاه اسطوخودوس یا همان گلهای زیبای لاوندر سرشار از خاصیت و فوایدی است که برای آرامش جسم و روح تجویز می شود، در ادامه سعی می کنیم مهم ترین و بهترین فواید اسطوقدوس را برایتان بگوییم.
طبع اسطوخودوس
اسطوخودوس دارای مزاجی گرم و خشک دارد و مصلح آن سکنجبین می باشد. مصرف زیاد آن برای گرم مزاجان مضر است.
خواص درمانی اسطوخودوس
اولین بحث مورد بررسی قرار گرفته در این بخش از بهداشت و سلامت رویش مدیا ، بحث خواص درمانی این گیاه است که شامل :
درمان سردرد
به اعتقاد درمانگران طب سنتی در جهان نوشیدن عصاره تهیه شده از برگ های گیاه لاوندر تاثیر زیادی در بهبود و تسکین سردرد دارد. این نوشیدنی توسط بسیاری از درمانگران شیوه های درمانی طب مکمل برای درمان سردرد به ویژه سردردهای میگرنی کاربردی اعجاب انگیز دارد. این داروی گیاهی اگر چه طعمی تلخ و گس دارد اما خاصیت و تاثیرگذاری آن چنان زیاد است که بسیاری از بیماران تلخی آن را تحمل می کنند. اما در صورتی که برخی از بیماران قادر نباشند گسی و تلخی عصاره لاوندر را تحمل کنند کافی است این عصاره را رقیق کرده و آن را میل کنند.
تسکین دردهای کوفتگی و ضرب دیدگی
کمپرس جوشانده گیاه اسطوخودوس در تسکین دردهای ناشی از کوفتگی ها و ضرب دیدگی ها بسیار موثر است. برای تهیه این کمپرس کافی است ۳ تا ۴ قاشق غذاخوری از گیاه خشک شده لاوندر را با ۲ لیوان آب مخلوط کرده و روی حرارت قرار دهید. پس از آنکه این مخلوط به مدت ۱۰ دقیقه جوشید آن را صاف کرده و اجازه دهید به اندازه کافی سرد شود. سپس این مایع را با کمک دستمالی نخی و تمیز روی موضع مورد نظر کمپرس کنید. بهتر است اجازه دهید تا این مایع به اندازه کافی سرد شود زیرا گرمای آن ممکن است موجب بروز خونریزی های زیر پوستی در ناحیه ضرب دیده شود.
کاهش خطر ابتلا به بیماریهای قلبی
گیاه اسطوخودوس به دلیل مقادیر بالای لینانول به کاهش فشار خون بالا کمک کرده و خطر ابتلا به بیماریهای قلبی و عروقی و آترواسکلروزیس را کاهش می دهد.اسطوخودوس باعث بهبود گردش خون در بدن شده و استفاده موضعی و خوراکی از این گیاه موجب تنظیم ضربان قلب و کنترل تپش قلب می شود.
عملکرد ذهنی بالا و یادگیری بهتر
محققان با آزمایش های گسترده در مدارس مسکو دریافتند کودکانی که رایحه های گیاهان خاصی را استنشاق می کنند عملکرد ذهنی بالاتری را نشان می دهند.تحقیق دانشمندان روسی از موسسه مسائل انتقال اطلاعات موسوم به آلکساندر آلکساندرویچ خارکویچ آکادمی علوم روسیه ثابت کرد آروماتراپی(عطر درمانی) می تواند به دانش آموزان در یادگیری بهتر دانش کمک کند. به گفته متخصصان، عطر اسطوخودوس احساس تعادل، ثبات، اعتماد به توانایی های خود را به وجود می آورد. دانش آموزانی که در مکان های اشباع از عطر اسطوخودوس دیکته نوشتند سطح بالاتر دانش را نشان دادند.
درمان بی خوابی
از دیر باز اسطوخودوس برای افرادی که از بی خوابی یا بد خوابی رنج می برده اند تجویز می شده است. نوشیدن چای لاوندر پیش از خواب به افرادی که دچار اختلال خواب هستند و شب ها چندین بار از خواب بیدار می شوند، کمک می کند تا به مرور خوابی آرام و بی دغدغه را تجربه کنند. برای بهره مندی از تاثیر این چای کافی است یک ساعت پیش از خواب شبانه یک فنجان چای لاوندر را به صورت ولرم بنوشید.
کاهش استرس
رایحه اسطوخودوس منجر به احساس سلامتی و آرامش در فرد شده، علاوه بر این در کاهش استرس، اضطراب و دردهای خفیف نیز نقش دارد. روغن اسطوخودوس سیستم عصبی بدن را آرام می کند و عطر تازه اش استرس و خستگی را کم می کند.همچنین موجب تسکین درد کرامپ های ناشی از قاعدگی می شود.
درمان زخم دهانی
برای بهبود زخم های دهانی از ۲ قطره روغن اسطوخودوس سه بار در روز استفاده نمایید.
کاهش درد بعد از سزارین
برای کاهش درد بعد از عمل جراحی سزارین ، استشمام بوی اسطوخودوس در کنار مسکن ها ی تزریقی بسیار موثر است.
سلامت مو
برای درمان ریزش موی تکه ای (ریزش مو یک ناحیه دایره ای شکل در قسمت سر یا صورت) استفاده موضعی از روغن اسطوخودوس موثر است.
با مراجعه به مطلب ” طرز تهیه روغن اسطوخودوس اصل در منزل ” میتوانید خودتان در خانه این روغن درمانی و پرخاصیت برای مو و .. را تهیه کنید .
لاغری و کاهش وزن
اسطوخودوس به دلیل داشتن مقادیر بالای آنتی اکسیدان به سم زدایی روده ها کمک کرده و با کاهش جذب چربی در بدن باعث لاغری و کاهش وزن می شود.
درمان مشکلات معده
درمانگران طب سنتی مصرف چای اسطوخودوس را یکی از بهترین داروهای گیاهی برای تقویت معده و افزایش عملکرد آن می دانند.
درمان اسپاسم های دستگاه گوارش
ماساژ روغن اسطوخودوس در ناحیه شکم و جذب آن موجب می شود که اسپاسم های دستگاه گوارش به ویژه درناحیه روده ها درمان شود و درد ناشی از آن به مرور کاهش یافته و به طور کلی از بین رود.
کاهش تشنّج و اسپاسم عضلانی
روغن اسطوخودوس به کاهش تشنّج و اسپاسم کمک می کند. محققان بر این باورند که اسطوخودوس، کانال های کلسیم را مسدود می کند و به این ترتیب مانع از انقباض عضلانی می شود.
پاکسازی کبد
اسطوخودوس برای بیماری های کبدی و طحال و مجاری ادرار مفید است. اسطوخودوس به جهت داشتن خواص مفید در پاکسازی کبد می تواند از ابتلا به بسیاری از بیماری ها و اختلال های کبدی پیشگیری کند.
درمان سرفه
نوشیدن چای یا جوشانده برگ های خشک شده اسطوخودوس در کاهش التهاب و تورم دستگاه تنفسی مناسب است و موجب درمان سرفه می شود.
درمان سرماخوردگی
یکی از بخورهای مفید بخور با اسطوخودوس است. بخور دادن در دوره ی سرماخوردگی با این گیاه باعث می شود که مجاری تنفسی باز شود. برای این کار ۵ قطره روغن اسطوخودوس را به یک کاسه آب داغ اضافه کنید و به مدت ۱۵ دقیقه بخور دهید. اگر سرماخوردگی تان شدید بود این کار را روزی سه مرتبه تکرار کنید. در صورتی که سرماخوردگی تان خفیف بود یک مرتبه قبل از خواب بخور اسطوخودوس دهید. باید بدانید اسطوخودوس خواص ضدعفونی کننده و ضدالتهابی دارد که ترشحات بینی را بهبود می دهد.
خواص اسطوخودوس و گلهای لاوندر برای پوست
گلهای لاوندر با داشتن طبیعتی ملایم در ساخت صابون و لوسیون های زیبایی بسیار مورد استفاده قرار می گیرد ، علاوه بر آن استفاده از روغن اسطوخودوس می تواند یک روش زیبایی پوست باشد.
پیشگیری از آفتاب سوختگی
عصاره اسطوخودوس یکی از بهترین و طبیعی ترین مواد برای پیشگیری از آفتاب سوختگی و پوسته پوسته شدن پوست به واسطه نور آفتاب است. البته استفاده از این ضدآفتاب طبیعی در روزهای پاییزی و زمستانی که نور خورشید مانند تابستان مستقیم و شدید نیست توصیه می شود.
ترمیم کننده عالی پوست
روغن طبیعی گل اسطوخودوس یکی از ترمیم کننده های عالی پوست کودکان است و او را از گزند پشه ها و حشرات در امان نگه می دارد.
درمان عفونت های پوستی
روغن اسطوخودوس یکی از موثر ترین روغن ها برای درمان عفونت های پوستی است.
درمان دانه های سیاه روی بینی
دانه های سرسیاه یا کومدون های سیاه پوستی، ناشی از رسوب بیش از حد چربی روی سطح پوست هستند. هنگامی که سلول های مرده پوست و سبوم یا همان چربی اطراف ریشه مو نزدیک به سطح پوست تجمع می کنند، دانه های سرسیاه تشکیل و به تدریج بر اثر تماس با هوا سفت و خشن می شوند.
تشکیل آنها به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله تولید چربی بیش از حد طبیعی در پوست، ترشح بیش از حد هورمون های مردانه (آندروژن ها)، استفاده از محصولات آرایشی متفاوت و ترکیب آنها با چربی پوست، رطوبت و آلاینده های زیست محیطی، استرس و آلرژی.
درمان جای زخم و سوختگی
ماساژ روغن و عصاره اسطوخودس یا لاوندر به روی زخم ها به صورت مستمر و روزانه کمک می کند تا جای زخم ها و سوختگی ها از بین رود.
درمان زخم کهنه
اگر زخم کهنه دارید اسانس اسطوخودوس را در الکل حل کنید و روی زخم بمالید.استفاده از جوشانده رقیق شده این گیاه نیز به عنوان یک ضدعفونی کننده برای پاکسازی زخم ها و جراحات سطحی بسیار موثر است. برای تهیه این مخلوط جوشانده سرد شده گیاه لاوندر را پس از رقیق کردن با مقداری اتانول ترکیب کرده و برای ضدعفونی مورد استفاده قرار دهید.
تسکین درد گزش حشرات
بوی این عصاره چند روی نوع از حشرات موذی مثل انواع پشه و بید موثر است افزودن این عصاره روی پوست میتواند مانع نیش حشرات شود. علاوه بر این خاصیت ضد التهاب و تسکین درد در محل نیش حشرات نیز دارد.
ماسک پوست با گیاه اسطوخودوس
استفاده از ماسک صورت اسطوخودوس روش خوبی برای کاهش استرس و رسیدن به آرامش است. برای تهیه ماسک صورت اسطوخودوس به این روش پیش بروید :
یک چهارم قاشق غذاخوری عسل طبیعی ، چهار قطره روغن اسطوخودوس ، یک قاشق غذاخوری ماست ، نصف قاشق چایخوری روغن زیتون (اختیاری)
همه مواد لازم را با هم در یک کاسه مخلوط کرده و در طول شب در یخچال نگه داری کنید. قبل از استفاده، صورت خود را به خوبی با آب شسته و بسیار آهسته خشک کنید. مطمئن شوید که این ماسک بیش از حد رقیق یا غلیظ نیست. ماسک را به میزان برابر روی صورت و گردن گذاشته و اجازه دهید ۲۰ دقیقه بر روی پوست بماند و سپس با آب بشویید.
دفع بید
برای خلاص شدن از شر بیدها کافی است اندکی روغن گیاه اسطوخودوس به کار برید. در قدیم از اسطوخودوس برای از بین بردن بید استفاده می کردند. دانیال فستی می گوید:” اسطوخودوس به اندازه ی گلوله های نفتالین و دیگر حشره کش های سمی برای از بین بردن بیدها موثر است.
برای این منظور ۴ قطره روغن گیاه اسطوخودوس را روی یک مکعب چوبی یا سنگ اسفنجی بریزید و آن را در گوشه ای از گنجه یا کمد لباس ها قرار دهید. مرتباً این کار را تکرار کنید؛ به خصوص در ماه شهریور که زمان از تخم درآمدن بیدها است. همچنین می توانید گل های اسطوخودوس را خشک کرده داخل کیسه های کوچکی بریزید و بدوزید. کیسه های کوچک اسطوخودوس را در کمد لباس های تان قرار دهید به این ترتیب لباس های شما بوی مطبوعی خواهند گرفت و از آسیب بیدها در امان خواهد ماند.
دور کردن مورچه ها
مورچه ها از عصاره و روغن های گیاهی بیزارند و زمانی که با روغن گیاه اسطوخودوس از آن ها پذیرایی کنید، پا به فرار می گذارند . برای استفاده ی بهینه از اسطوخودوس، ۵ قطره روغن گیاه اسطوخودوس، ۱۰ قطره روغن(عصاره) نعنای تند و یک چهارم لیتر الکل ۴۰ درجه را در یک آب پاش بریزید و روزانه چندین بار به محل تجمع مورچه ها بپاشید. چند روز این کار ادامه دهید خواهید دید که مورچه ها به جای دیگری نقل مکان می کنند.
خوشبو نمودن منزل
اگر منزل تان بوی بدی می دهد چند قطره روغن اسطوخودوس را در آب بریزید و روی حرارت قرار دهید تا بجوشد . عطر دل انگیزی در فضای اتاق پخش خواهد شد.
خواص دیگر اسطوخودوس
- اسطوخودوس اثر مقوی در رفع آسم و نزله دارد.
- اسانس آن بند آورندهٔ خون و ضد عفونی کننده است.
- مصرف این گیاه در افرادی که دچار خواب رفتگی دست و پا می شوند بسیار موثر است.
- نوشیدن جوشانده این گیاه موجب پیشگیری و درمان تهوع می شود.
- مقوی بدن و قوای دماغی و تفکر و همچنین مقوی احشا و آلات داخل شکم و مفرح است.
- اخلاط سودای و بلغمی و فاسد شده را دفع می کند.
طرز تهیه چای لاوندر یا دمنوس اسطوخودوس
چنانچه پیش از این هم در مطالب رویش مدیا کامل توضیح دادیم ، برای تهیه این چای کافی است یک قاشق چای خوری برگ خشک شده این گیاه را درون یک فنجان آب جوش بریزید و سر فنجان را با کمک نعلبکی ببندید تا در عرض ۱۰ دقیقه دم بکشد.
عوارض، مضرات و مواد منع مصرف اسطوخودوس
- مصرف اسطوخودوس تعادل هورمونی در بدن نوزادان و کودکان پسر را به هم می ریزد و خطر ابتلا به ژنیکوماستی (رشد غیر طبیعی سینه ها در پسر) را افزایش می دهد.
- زنان در دوران بارداری و شیردهی باید از مصرف چای و دمنوش اسطوخودوس اجتناب کنند.
- افراد مبتلا به دیابت از زیاده روی در مصرف چای و دمنوش اسطوخودوس اجتناب کنند زیرا هنوز تحقیقات جامعی درباره ی اثرات اسطوخودوس بر روی قند خون صورت نگرفته است.
- اسطوخودوس با دارو های بیهوشی تداخل داشته و بر روی سیستم عصبی مرکزی تاثیر می گذارد پس دو هفته قبل از جراحی از مصرف اسطوخودوس اجتناب کنید.
رویش مدیا
