بیماری برگر چیست و چه علل و علائمی دارد؟
برگر ( ترومبو آنژئیت انسدادی ) نوعی بیماری نادر است که باعث انسداد عروق پا و دست می شود. در این بیماری عروق خونی ملتهب می شوند که باعث کاهش جریان خون شده و لخته شدن خون بیشتر رگ های خونی را مسدود می کند.
این بیماری در نهایت باعث آسیب دیدن یا از بین رفتن بافت های پوستی شده و ممکن است منجر به عفونت و گانگرن شود. بیماری برگر معمولاً ابتدا در دست و پاها نشان داده می شود و در نهایت ممکن است مناطق بزرگتر مانند بازو ها و پاها را تحت تأثیر خود قرار دهد.
این بیماری در افرادی که سیگار می کشند یا از مواد مخدر و تنباکو استفاده می کنند مشاهده می شود و تنها راه جلوگیری از آن ترک سیگار و انواع دخانیات می باشد. گاهی اوقات نیز برای کسانی که ترک نمی کنند تنها چاره قطع عضو آسیب دیده است.
علائم بیماری برگر
علائم بیماری برگر شامل مواردی است که در ادامه ی بخش سلامت رویش خواهید خواند:
- سوزن سوزن شدن یا بی حسی در دست یا پا.
- دست و پاهایی رنگ پریده، قرمز یا متمایل به آبی.
- دردی که در دست ها، پاها یا در بازوها موقتی بوده و هنگام فعالیت با دست یا پا ها ظاهر شده و در هنگام متوقف کردن آن فعالیت یا هنگام استراحت آرام شود
- التهاب در امتداد ورید زیر سطح پوست (به دلیل لخته شدن خون در ورید).
- کمرنگ شدن انگشتان پا و دست در معرض سرما (پدیده رینود).
- زخم های دردناک و باز روی انگشتان دست و پا.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
چنانچه فکر می کنید یکی از علائم فوق را دارید، به پزشک مراجعه کنید.
علل بیماری برگر
علت دقیق بیماری برگر مشخص نیست. در حالی که مصرف دخانیات به وضوح در پیشرفت بیماری برگر نقش دارند، اما هنوز نحوه آسیب آن مشخص نشده است. تصور می شود که مواد شیمیایی موجود در تنباکو باعث تحریک پوشش عروق خونی شده و باعث تورم آن ها شود.
کارشناسان گمان می کنند، برخی از افراد ژنتیکی به آن مبتلا می شوند. از طرفی نیز ممکن است یک بیماری خود ایمنی باشد که در آن سیستم ایمنی بدن به اشتباه به بافت سالم حمله می کند.
فاکتور های خطر
مصرف دخانیات:
استعمال سیگار خطر ابتلا به بیماری برگر را به شدت افزایش می دهد. افرادی که روزانه بیش از یک بسته و نیم سیگار می کشند، بیشترین خطر ابتلا به بیماری برگر را دارند. میزان ابتلا به بیماری برگر در مناطقی از مدیترانه، خاورمیانه و آسیا که استعمال سیگار در آن جا رایج است بیشتر است.
بیماری مزمن لثه:
عفونت طولانی مدت لثه ها با ابتلا به بیماری برگر مرتبط می باشد، اگرچه دلیل این ارتباط هنوز مشخص نیست.
سن:
این بیماری اغلب در افراد کمتر از ۴۵ سال مشاهده می شود.
جنسیت:
بیماری برگر در مردان به مراتب بیشتر از زنان است. با این وجود، این اختلاف ممکن است در مردان سیگاری بیشتر باشد.
عوارض جانبی بیماری برگر
اگر بیماری برگر تشدید شود جریان خون انسداد شده و به بازوها، پاها، نوک انگشتان دست و پا نمی رسد در نتیجه بافت هایی که خون دریافت نمی کنند، اکسیژن و مواد مغذی مورد نیاز برای زنده ماندن را نیز دریافت نخواهند کرد. همین امر سبب می شود پوست و بافت انتهای انگشتان دست و پا از بین برود (گانگرن).
برخی از علائم و نشانه های گانگرن عبارتند از:
- پوستی سیاه یا آبی
- از بین رفتن حس انگشت دست و پا یا انگشتان آسیب دیده
- و بوی ناخوشایند از ناحیه آسیب دیده
*گانگرن یک بیماری جدی است که معمولاً نیاز به قطع انگشت دست یا پا دارد.
تشخیص بیماری برگر
در حالی که هیچ آزمایشی نمی تواند نشان دهد که مبتلا به بیماری برگر هستید یا خیر اما پزشک برای رد شرایط، آزمایشاتی را با توجه به علائم و نشانه های ایجاد شده توصیه خواهد کرد که شامل موارد زیر می شود:
آزمایش خون:
آزمایش خون برای جستجوی موادی خاص می تواند شرایط دیگری را که ممکن است باعث علائم و نشانه های مشابه شده است را رد کند. به عنوان مثال:آزمایش خون می تواند به رد بیماری های خود ایمنی مانند اسکلرودرما یا لوپوس، اختلالات لخته شدن خون و دیابت کمک کند.
آزمایش آلن:
پزشک برای بررسی جریان خون به دست و انگشتان ممکن است تست آلن را انجام دهد. بدین صورت که از شما می خواهد دست مورد نظر را ابتدا مشت کنید و سپس او بر روی نبض های هر دو ناحیه شریانی با دوانگشت فشاری وارد می کند. سپس از شما می خواهد تا مشت تان را باز کنید، در این شرایط کف دست باید بدلیل نبود خون سفید بنظر برسد.
حال پزشک فشار را از روی شریان برمی دارد. چنان چه شریان دارای جریان خون کافی باشد کف دست ظرف مدتی قرمز و پرخون خواهد شد. سرعت بازگشت رنگ به دست شما ممکن است نشانه کلی در مورد سلامت شریان ها باشد و کند شدن سرعت جریان خون به دست ممکن است نشان دهنده مشکلی از جمله بیماری برگر باشد.
آنژیوگرام:
آنژیوگرام به معاینه وضعیت شریان ها کمک می کند. آنژیوگرام با استفاده ازسی تی اسکن یا ام آر ای به صورت غیر تهاجمی یا از طریق فرستادن لوله پلاستیکی باریکی به شریان انجام می شود.
در طی این روش، یک رنگ مخصوص به شریان تزریق می شود، پس از آن با قرار گیری در معرض پرتوهای ایکس، پزشک هرگونه انسداد شریانی را آسان تر مشاهده خواهد کرد. این آزمایش علائم اولیه آسیب شریان را تشخیص می دهد.
درمان بیماری برگر
مصرف دخانیات به هر شکلی را ترک کنید:
تقریباً هر کسی که مبتلا به بیماری برگر است، عمدتا از دخانیات و سیگار استفاده کرده است. برای پیشگیری از این بیماری لازم است استفاده از دخانیات را ترک کنید.
اگر چه ترک سیگار می تواند دشوار باشد اما اگر در گذشته سعی کرده اید و موفق نشده اید دوباره امتحان کنید و درمورد راهکارهای لازم به پزشک مراجعه کنید تا به شما در ترک دخانیات کمک کند.
سایر روش های درمانی:
چنانچه در بخش بهداشت و سلامت رویش می خوانید سایر روش های درمانی برای بیماری برگر پس از ترک سیگار عبارتند از:
- مصرف داروهایی برای اتساع رگ های خونی، بهبود جریان خون یا برطرف کردن لخته های خون
- فشرده سازی متناوب بازو ها و پاها برای افزایش جریان خون
- تحریک نخاع
- قطع عضو در صورت بروز عفونت یا ابتلا به گانگرن
درمان های بالقوه آینده:
جراحی اعصاب:
جراحی برای برش اعصاب به ناحیه آسیب دیده (سمپاتکتومی جراحی) برای کنترل درد و افزایش جریان خون انجام می شود. اگر چه این روش دردسر ساز است و نتایج طولانی مدت آن به خوبی مورد مطالعه قرار نگرفته است.
بوسنتان (تراکلیر):
این دارو برای درمان فشار خون بالا در ریه ها تأیید شده است و در مطالعات کوچک جریان خون در مبتلایان به بیماری برگر را بهبود می بخشد.
رشد رگ های خونی جدید:
تجویز داروهایی برای تحریک رشد رگ های خونی جدید (آنژیوژنز درمانی)، رویکردی تجربی محسوب می شود.
روش عروق خونی:
در این روش یک سوند نازک را درون رگ های خونی قرار می دهند که می تواند رگ های خونی را باز کند و جریان خون را افزایش دهد. با این حال، این روش که تحت عنوان درمان اندووواسکولار است به طور گسترده مورد استفاده قرار نمی گیرد. زیرا در گذشته بسیار موفق نبوده است.
سبک زندگی و درمان و دارو های خانگی:
چندین راهکاروجود دارد که می توان به خودی خود برای بهبود علائم برگر انجام داد مانند:
مراقبت از پوست:
در صورت ابتلا به بیماری برگر از انگشتان دست و پاهایتان مراقبت کنید. روزانه پوست روی بازوها و پاها را از نظر بریدگی چک کنید. به خاطر داشته باشید که ممکن است در صورت ازدست دادن احساس متوجه بریدگی انگشتان دست و پاهایتان نباشید بنابراین از آن ها محافظت کنید و از قرار گرفتن در معرض سرما خودداری کنید.
ورزش:
انجام فعالیت بدنی به طور منظم می تواند از راه های مختلفی از جمله کمک به کاهش برخی از درد های بیماری برگر سود آور باشد بدین منظور سعی کنید حداقل ۳۰ دقیقه فعالیت هوازی متوسط مانند پیاده روی یا دوچرخه سواری را در بیشتر روزهای هفته انجام دهید.
پیشگیری از عفونت:
کاهش جریان خون به اندام ها به این معنی است که بدن به راحتی نمی تواند در برابر عفونت ها مقاومت کند. برش های کوچک و ضایعات به راحتی می توانند به عفونت های جدی تبدیل شوند.
هر گونه جراحتی را با آب و صابون تمیز کنید، پماد آنتی بیوتیک بمالید و آن را با باند تمیز بپوشانید تا مطمئن شوید که آن ها در حال بهبودی هستند. چنان چه جراحات بدتر شوند یا به آرامی بهبود پیدا کنند، سریعاً به پزشک مراجعه کنید.
مراقبت از لثه:
به طور مرتب به دندانپزشک مراجعه کنید تا از سلامت لثه ها و دندان های خود مطمئن شوید زیرا بیماری مزمن لثه با بیماری برگر در ارتباط است.
جلوگیری از قرار گرفتن در معرض دود دخانیات افراد دیگر:
علاوه بر این که باید استعمال سیگار را ترک کنید مهم است که از قرار گیری در معرض دود دست دوم نیز دوری کنید.
رویش مدیا