تاثیر قصه گویی بر رفتار و آینده کودکان
همه ما در کودکی علاقه مند به شنیدن داستان های مختلف قبل از خواب بودیم. قصه گویی والدین برای کودکان نه تنها سرگرم کننده است، بلکه دارای مزایای بی شماری در رفتار و آینده کودک نیز است.
تاثیر قصه گویی بر زندگی و آینده ی کودک یک امر ثابت شده است به طوری که امروزه کارشناسان برای برخورد با کودک پرخاشگر و لجباز روش قصه درمانی را پیشنهاد می کنند. در این قسمت از خانواده پلاس رویش به ارائه اطلاعاتی در این زمینه خواهیم پرداخت.
هنر داستان گویی چیست؟
داستان گویی نوعی بیان خلاقانه تخیل است که این کار به کلمات و کنش های متقابل با ایجاد تنوع در لحن نیازمند است تا داستانی مهیج و جالب برای شنوندگان ایجاد شود.
یک داستان گوی خوب، به شنونده امکان تخیل پردازی داده و حس داستان پردازی او را تحریک خواهد کرد. داستان پردازی می تواند به اشکال مختلفی از جمله:نمایش عروسکی، موسیقی، کمدی و شعر انجام شود. برای تحقق این مهارت نیاز به صبر، پایداری و آزمون و خطا است.
چگونه برای کودکان داستان بگوییم؟
عدم توانایی در داستان پردازی ممکن است بسیار ناراحت کننده باشد، به خصوص وقتی فرزندتان هر شب از شما داستان جدیدی بخواهد. ذهن کودکان دائما به دنبال کشف چیزهای جدید است و به راحتی از موضوعی به موضوع دیگر معطوف می شود، بنابراین چگونه می توان توجه کودک را تا پایان یافتن قصه به خود جلب کرد، بدون این که حوصله او سر برود؟
در ادامه ی این بخش از رویش به ارائه چند نکته در این رابطه خواهیم پرداخت:
۱. شنونده را بشناسید:
اولین و مهم ترین قدم درک مخاطب خود است. دانستن این نکته که شنونده شما تمایل به شنیدن چه چیزی دارد، به شما کمک می کند تا داستانی قانع کننده برای او در ذهن خود طراحی کنید و بنابراین از خودتان بپرسید که فرزند شما به چه چیزی علاقه دارد؟ به یک ابرقهرمان، شاهزاده و یا چهره های تاریخی؟
۲. پیام خود را بسازید:
قدم بعدی تعریف پیامی است که می خواهید از طریق داستان به فرزند خود انتقال دهید. آیا چیز خاصی وجود دارد که بخواهید از طریق داستان به فرزند خود بیاموزید؟ داستان های خود را بر اساس این سوالات بسازید.
۳. استفاده از کلمات خلاق:
استفاده از کلمات خلاقانه در خلال داستان باعث جلب توجه کودک به داستان شما خواهد شد و البته باید توجه داشته باشید که نباید از کلماتی که درک آن ها برای کودکان دشوار است استفاده کنید.
۴. سبک بیان:
تعریف کردن داستان به طور فصیحانه و مسلط باعث جلب نظر فرزندتان خواهد شد. پر انرژی باشید، احساساتی شوید و با جریان داستان پیش بروید و همچنین می توانید از اتفاقات مشکوک و غافلگیر کننده در داستان خود بهره بگیرد.
۵. زمان بندی:
اهمیت زمان در داستان گویی را نمی توان نادیده گرفت. موضوع داستان باید مناسب با موقعیت زمانی باشد، برای مثال داستان قبل از خواب با داستانی که در یک روز دلنشین بارانی تعریف می کنید، متفاوت است.
۲۰ فایده و مزیت داستان گویی برای کودکان
داستان گویی علاوه بر سرگرم کردن کودک، فواید بی شماری دررفتار و آینده او خواهد داشت این که شما برای فرزند خود کتاب داستان می خوانید یا یک تجربه شخصی را بازآفرینی می کنید، تاثیر ماندگاری در رشد شخصیت او خواهد داشت. در این بخش به ارائه چند مورد از فواید داستان پردازی برای کودکان خواهیم پرداخت:
۱. تثبیت فضلیت های اخلاقی در کودک
داستان ها تاثیر زیادی بر کودکان می گذارد. صداقت، حقیقت، قدردانی و بسیاری از این ویژگی های مثبت با استفاده از داستان پردازی در کودکان تثبیت خواهد شد.
۲. درک فرهنگ ها
با استفاده از داستان پردازی می توان کودکان را با ریشه و فرهنگ آبا و اجدادی خود و سایر فرهنگ ها آشنا کرد و آن ها را به درک مناسبی در این زمینه رساند. به طوری که کودک به واسطه آشنایی با فرهنگ خانوادگی و آداب اجتماعی راحت تر می تواند با اطرافیانش ارتباط بگیرد.
۳. تقویت مهارت های شنیداری
بیشتر کودکان توانایی توجه و فکر کردن به چیزی برای مدت طولانی ندارند و ترجیح می دهند که بیشتر گوینده باشند تا شنونده. قصه گویی باعث می شود که آنها به مرور زمان نسبت به گوش دادن و فهم مطالب صبور تر شده و به تدریج حتی به قدری دقت شان بالا رود که نسبت به درک مطالب حساس تر شوند.
۴. تحریک حس کنجکاوی
تعریف کردن داستان های جالب و هیجان انگیز باعث تحریک حس کنجکاوی کودک برای آگاه شدن از عاقبت داستان خواهد شد که این امر به یادگیری، رشد و پیشرفت آن ها کمک خواهد کرد.
۵. تقویت قوه تخیل
استفاده از عناصر خیالی و تخیلی در داستان ها باعث تقویت قوه تخیل و تفکر کودک خواهد شد. قصه گویی باعث می شود زمانی که کودک در حال گوش دادن به داستان است، در ذهن خود شخصیت های قصه، طرح کلی و مکان های داستان را تجسم کند و این باعث می شود که قدرت تصویر سازی و خلاقیت او ارتقاء پیدا کرده و در تجسم و فکر کردن به اتفاقات دچار محدودیت نشود.
۶. بهبود تمرکز
گوش دادن به داستان به بهبود سطح تمرکز کودک، کمک زیادی خواهد کرد و باعث می شود کودک در هر کاری که انجام می دهد با دقت بالایی روی آن متمرکز شود و نتیجه مطلوبی بگیرد.
۷. افزایش مهارت کلامی با معرفی واژگان جدید
با استفاده از واژگان جدید در قصه ها، دایره لغات کودکان گسترس یافته و مهارت سخن وری کودکان بهبود خواهد بخشید و همچنین با پیچیدگی های زبان آشنا می شوند و مهمتر از همه نحوه تلفظ عبارات و کلمات با قصه گویی ملموس تر خواهد بود.
۸. بهبود فرایند یادگیری
قصه گویی روشی منحصر به فرد برای بهبود فرایند یادگیری، چه در سطح علمی و چه در سطح شخصی است که این امر به کودک در ساده سازی موضوعات پیچیده کمک خواهد کرد.
بسیاری از کودکان هر کاری که انجام می دهند از روی عادت است و درک درستی از آنها را ندارند ولی چنانچه قصه گویی به طور مستمر و منظم باشد باعث می شود که کودک در کارهایش هدفمند پیش برود و فهم درستی از آنها کسب کند و از انجام آنها لذت ببرد.
۹. پرورش هوش هیجانی
توسعه هوش هیجانی به آگاهی و کنترل احساسات و عبارات شخص اشاره دارد و این رمز موفقیت در مراحل مختلف زندگی بشر است.
۱۰. یاد گرفتن همدلی
توانایی فکر کردن به دیگران، قرار دادن خود در جایگاه آن ها و درک احساسات آن ها به تقویت حس همدلی آن ها با دیگران کمک خواهد کرد.
۱۱. تقویت مهارت های ارتباطی
گوش دادن به داستان ها و درک آن ها باعث بهبود مهارت های ارتباطی کودک در سطوح مختلف خواهد شد. به عنوان مثال بعضی از کودکان در پرسش سوال دچار تردید می شوند حتی زمانی که ذهنشان مملو از حس کنجکاوی باشد.
بنابراین قصه گویی، هنر سوال پرسیدن را به طور درست و صحیح به کودکان آموزش می دهد و به آن ها چگونگی شروع یک گفت و گوی خوب را با اعتماد به نفس بالا یاد می دهد.
۱۲. کاهش استرس و اضطراب
داستان ها نه تنها باعث سرگرم شدن کودکان می شود، بلکه فانتزی های ایجاد شده این داستان ها در ذهن کودک باعث کاهش سطح استرس و اضطراب آن ها نیز خواهد شد.
۱۳. آسان کردن یادگیری مطالب دانشگاهی
برخی از موضوعات دانشگاهی ارتباط مستقیم یا غیر مستقیمی با داستان های دوران کودکی دارند. بنابراین داستان پردازی ، یادگیری مطالب دانشگاهی را برای کودکان آسان تر خواهد کرد.
۱۴. تشویق کودک به داستان پردازی
گوش دادن به داستان های جذاب ممکن است کودکان را به انجام فعالیت های داستان نویسی تشویق کند تا آن ها نیز به روایت داستان های شخصی یا تخیلی خود بپردازند. داستان پردازی هنری پویا و قابل پیشرفت است و تعریف داستان های مختلف با ژانر های مختلف برای کودکان جذاب و سرگرم کننده است.
۱۵. تقویت حافظه
چه برای فرزند خود داستانی کوتاه تعریف کنید و چه داستانی بلند و طولانی، آن ها موضوع اصلی داستان، شخصیت ها و جنبه های دیگر آن را در ذهن خود حفظ خواهند کرد که این امر ممکن است برای شما کمی ناراحت کننده باشد زیرا مجبور به تعریف داستان های کاملا جدید برای فرزندان خود خواهید بود.
۱۶. آشنایی با حقایق و تجربه های زندگی
کارشناسان معتقدند کودکان از طریق داستان ها و افسانه ها با حقایق و تجربه های زندگی آشنا می شوند و علاوه بر آن از شخصیت های قصه تاثیر گرفته، قدرت فهم و بیان آنها تقویت شده و به واسطه ی بالا رفتن خلاقیت و افزایش مهارت در اموزش یادگیری زبان به راحتی میتوانند با دنیای بیرون ارتباط برقرار کنند.
۱۷. افزایش انگیزه ی کشف توانایی ها
داستان سرایی کودک شما را ترغیب و تشویق به کشف معنای منحصر به فرد بودن میکند و علاوه بر این مهارت او را برای برقراری ارتباط واقعی بین افکار و احساسات افزایش دهد.
خواندن داستان و گوش دادن به آن دانش آموزان را به استفاده از تخیلاتشان تشویق می کند و همین تخیل قوی می تواند اعتماد به نفس و انگیزش شخصی را در فرزند شما افزایش داده و موجب بروز تصورات مثبت در مورد خودش شود تا خود را فردی شایسته و توانا تصور می کنند.
۱۸. تاثیر قصه گویی بر درمان مشکلات رفتاری کودکان
قصه ها می تواند از لحاظ تربیت اجتماعی، عاطفی و اخلاقی نیز تاثیر گذار باشند و بسیاری از مقررات، هنجارهای اجتماعی و دستورالعمل های زندگی را منتقل کنند. بخش مهم دیگری از فواید قصه گویی آموزش چگونگی روبرو شدن با مشکل ها، حل آن ها و بسیاری از الگوهای رفتاری برای کودک است.
داستان های مختلف به کودکان راه حل هایی ارائه می دهند که غیرمنتظره و شگفت انگیز و در عین حال شدنی و مثبت هستند و همین خود راهی است برای آماده شدن کودک برای روبرو شدن با مشکلات و تلاش برای رفع آن.
۱۹. گسترش محدوده فکری کودک
آشنایی کودک با فرهنگ ها و آداب و رسوم کشورهای مختلف جهان به واسطه قصه گویی باعث می شود ذهن او نسبت به مردمان و مکان های مختلف کشورهای دیگر باز شود بنابراین سعی کنید داستان هایی که مربوط به کشورهای دیگر است را نیز برای فرزندتان تعریف کنید تا سطح درک و فهم کودک ارتقاء پیدا کرده و محدوده ی فکری اش گسترش یابد.
۲۰. کمک به کودک در مواجهه با مشکلات
قصه گویی کمک شایانی به روبرو شدن کودک با مشکلات آن هم در نهایت آرامش می کند. چنانچه کودک درمورد زندگی قهرمانانی می شنود که مشکلات و سختی های پیچیده ای را تجربه کرده اند بهتر می تواند فهم درستی از مشکلات داشته باشد و به نوعی قوی تر شود، پس داستان هایی که در آن ها رنج و سختی برای کودک بازگو می کنید باعث می شود که کودک در برابر موقعیت های مختلف و دشوار مقاوم تر شده و برخورد منطقی از خود نشان دهد.
تاثیر و فواید مهم قصه گویی بر رفتار و آینده کودکان
۴.۴۱۱۹
