دکتر عقیل منصوری
سالروز شهادت بزرگ دولتمردان جمهوری اسلامی، شهیدان رجایی و باهنر گرچه میعاد سالیانه دولت‌ها برای بازنمایی خدمات و احتمالا بررسی برخی آسیب‌های نظام دیوانی برای کشور ماست؛ اما به مناسبت ترور ناجوانمردانه این شهیدان و بیش از ۱۶۰۰۰ شهید ترور، به عنوان روز ملی مبارزه با تروریسم نام گرفته است.
ایران از دیرباز یکی از کانون‌های آسیب دیده از پدیده شوم ترور بوده و از ترور‌های انبوه سال ۱۳۶۰ که در آن روسای قوای اجرایی و قضایی و ده‌ها مقام مسئول و مردم عادی مورد ترور قرار گرفتند تا ترور‌های گزیده‌تر آمریکا در ایران و جهان که فرمانده بزرگ مقاومت حاج قاسم سلیمانی، دانشمندان هسته‌ای و حتی دانشمندان علوم زیستی و برخی شخصیت‌های رسانه‌ای را نشانه گرفته است، هیچگاه از آسیب این مساله مصون نبوده است.
نکته تاسف بار این مساله آن است که بزرگترین حکومت قربانی تروریسم بخاطر عدم پرداخت مناسب به موضوع تبدیل به یکی از جدی‌ترین متهمین دستگاه استکباری رسانه غرب در زمینه تروریسم است و در حالی بیشترین هزینه را از ترور داده است؛ معمولا زیر آماج حملات رسانه‌ای در هر رویدادی است.
در این زمینه توجه به چند مساله مهم از سوی سیاستگزاران فرهنگی و ترویجی و مجریان امور حقوقی کشور از اهمیت بیشتری برخوردار است.
۱- بداهت مفهوم و اهداف ترور در ایران، مانع جدیت در پیگیری‌های قضایی و حقوقی برای پیگرد جدی تروربست‌های داخلی و خارجی شده است و حتی از منظر داخلی هم برخی پرونده‌های ترور‌های انجام شده یا نافرجام بدون سرانجام، ابعاد مهمی از جریان‌های ضد انقلاب یا نفوذ که مجریان این ترور‌ها هستند را مغفول باقی گذاشته است.
۲- جامعه تحت هجوم تبلیغاتی ما نه در قالب محتوای درسی و نه در بیان رسانه‌ای با تعاریف حقوقی و شرعی و اخلاقی مرتبط با تروریسم آشنا نیست.
بسیاری از مسائل مانند جنگیدن ملتی علیه دشمن خود یا عملیات نظامی که مردم سرزمین‌های تحت اشغال برای آزادی سرزمین خود برای او ترور جلوه میکند و در مقابل جنایت‌های پیدا و پنهان قدرت‌ها برای حذف مخالفان خود و لو در کشور‌های ثالث یک نوع دفاع مشروع نمایش داده می‌شود.
اینکه شهروند کشور تحت هجوم هم نداند که چه کسی حق و چه جریانی باطل است؛ قطعا امیدی به تنویر افکار عمومی دیگران نخواهد بود.
۳- از زمانی که حضرت مسلم ابن عقیل در خانه هانی ابن عروه از فرصت کشتن ابن زیاد استفاده نکرد و با حدیث پیامبر که فرموده بودند: در اسلام کشتن عافلگیرانه (ترور) نداریم. فرهنگ تشیع پرچمدار عملی ضدتروریسم تاریخ بشر است. اما متاسفانه از این ظرفیت مهم فرهنگ عاشورا نه در عرصه ملی و نه در عرصه بین المللی و حقوق بشر استفاده نشده است. قطعا تبدیل این اسرار به مطالب مهم و اسناد مهم حقوقی و فقهی می‌تواند یک گام بلند برای توسعه معارف الهی شیعه در سطح ایران و جهان باشد.
فرهنگ شیعی، همانند بسیاری از دیگر فرهنگ‌ها، تروریسم را با شدت مذموم می‌داند و به شدت آن را محکوم میکند. شیعیان به عنوان یک گروه دینی، از عدالت و عدم تعرض به زندگی انسان‌ها، بخصوص مسلمانان، حمایت می‌کنند. برای شیعیان، ترور و قتل‌عام هرگونه انسانی، به عنوان عملی نامشروع و غیراخلاقی محسوب می‌شود.
به علاوه، تروریسم با شدت وحشتناکی را بر روی جامعه‌ها، به ویژه جامعه‌های مسلمان، به وجود می‌آورد و می‌تواند به تشدید تنش‌ها و بروز مناقشات جدی در سطح بین‌المللی منجر شود. این اقدامات ممکن است توجیهات و تأییدیه‌های کاملاً متضاد با مفاهیم دینی و انسانی ارائه دهند و در نتیجه، باعث شکست امیدهای جامعه‌ها و از دست دادن اعتماد به نفس و اعتماد به دیگران شود.
بنابراین، فرهنگ شیعی، همانند دیگر فرهنگ‌ها، تروریسم را با شدت مذموم می‌داند و تمام تلاش خود را برای پیشگیری از وقوع آن و محکوم کردن آن در صورت وقوع، انجام می‌دهد.
